Zevenblad

Ik had niet verwacht dat een boeiende lezing van een hoogleraar me, weliswaar langs een omweg, zou leiden naar een zeurend probleem dat ik heb in mijn voortuin. Maar het gebeurde.

De professor vertelde over organisatiekenmerken en vergeleek een verticale vormgeving met een horizontale. Met verticale structuren en culturen zijn we (nog) zeer vertrouwd. Ze bestaan uit een hiërarchie van bestuurders, managers en teamleiders die borg moeten staan voor een zodanige aansturing dat de medewerkers op de werkvloer bevredigende prestaties leveren. In een zorgonderneming bijvoorbeeld, moet de cliënt dik tevreden zijn over hoe hij of zij wordt bijgestaan.

Maar verticale structuren blijken niet of alsmaar minder effectief. Daarentegen groeit de aanhang voor een horizontale manier van werken. Opnieuw te illustreren in de zorg: samenwerkende zorgmedewerkers moeten voldoende zijn toegerust om zelfstandig en op basis van vertrouwen, professionele kennis en moreel inzicht cliënten op de beste manier te bedienen. De professor sprak over ‘rizomatische’ groei van horizontale vormen. Ik kende het woord niet en zocht de betekenis op. De site van http://www.rizoom.org biedt de volgende toelichting. De term rizoom wordt in de biologie gebruikt als aanduiding voor een ondergrondse wortelstokkenstructuur… Het is een organisme dat niet verticaal maar horizontaal en ondergronds groeit… Rizomen lijken zomaar ergens te beginnen en nergens te eindigen, ze kennen geen stam, geen centrum, geen hiërarchie. Rizomen groeien ongebreideld, grijpen in elkaar en gaan verbindingen aan, waardoor een sterk, nagenoeg onuitroeibaar netwerk ontstaat. Een mooie toelichting!

In mijn voortuin groeit zevenblad. Een vervelend onkruid dat – u raadt het al – ondergronds horizontaal groeit. Een rizoom. Nauwelijks te verdelgen. Wie heeft een bruikbare suggestie?

In organisaties juich ik rizomatische groei toe. In mijn tuin niet!