Vergiffenis

Lampedusa is een eilandje van twintig vierkante kilometer ten zuiden van Sicilië. Al sinds de negentiger jaren van de vorige eeuw fungeert het als een ‘stop’ voor Afrikaanse (boot)vluchtelingen die hun heil in Europa willen vinden. Al die jaren wonen op het eiland meer vluchtelingen dan inheemse bevolking. Paus Franciscus bracht er gisteren een bliksembezoek. Het was zijn eerste werkbezoek buiten Rome.

Het is al een waardevol teken om als kerkvorst verbondenheid te tonen met de arme en reddeloze vluchtelingen. Tegendraads en dwars tegen de cynische verhalen in dat het juist de mensen met het meeste geld zijn die zich de bootreis naar een beter leven kunnen veroorloven en dat ‘gelukzoekers’ niet moeten worden beloond met asiel, omdat dat alleen toekomt aan mensen die in hun eigen land niet veilig zijn.

Paus Franciscus hield een rake toespraak. Hij sprak over de ‘globalisering van de onverschilligheid’. Dat behoort inderdaad tot de meest treurige noties van wat in de wereld gaande is: de onmacht om hulp te bieden aan mensen die aan de kant gezet zijn, aan mensen die oorlog en verwoesting ontvluchten, aan mensen die geen kant op kunnen, aan mensen die niets hebben. De overtreffende trap van deze onmacht is onverschilligheid. Hoe diep zijn we gezonken?

Voor al degenen die beslissingen nemen waardoor dit soort drama’s ontstaan, zegt de paus, ‘vragen we vergiffenis…’. Deze duiding is groots. Het is geen veroordeling, geen verwijt. Nee, vergiffenis. Een betere bemoediging voor wat verantwoordelijke bestuurders, maar voor religieuze leiders geldt het in even sterke mate, op wereldschaal te doen staat is niet denkbaar. Hopelijk wordt deze bemoediging begrepen en leidt ze tot daadkracht en overtuigde vormen van dienstbaarheid aan alle mensen in nood.