Thatcher

De dood, gisteren, van Margaret Thatcher brengt ons vanzelf de herinnering aan de jaren tachtig van de vorige eeuw. Ze was ruim elf jaar premier van het Verenigd Koninkrijk. Na haar val bleven de Conservatieven met premier John Major nog lang aan de macht. Tot aan 1997 toen Labour, na al die jaren, het stokje eindelijk weer eens mocht overnemen.

Thatcher regeerde in een tijd waarin links en rechts nog onverenigbaar ver uit elkaar lagen. Ze liet nergens gras over groeien en wekte de indruk altijd vastbesloten te zijn. Twijfelen zag je haar niet. Deze kenmerken zijn op te vatten als talenten en kwaliteit. Maar Thatcher koos te vaak voor het kwaad. Zij koos partij voor apartheid in Zuid-Afrika, zij steunde Pinochet in Chili, zij was blind voor betekenissen achter sociale actie. Haar beleid was te karakteriseren als ruim baan voor de markt en privatisering van staatsbedrijven. In zekere zin deed zij voor wat later in Nederland, onder de kabinetten paars, ook werd gedaan. Niet te vergeten is haar anti-Europa-opstelling.

Mevrouw Thatcher stond als politica onnoemelijk ver van mij af. Maar ik moet zeggen dat ze een stukje dichterbij kwam na het zien van de film The Iron Lady. Niemand kan voorbij aan de briljante rol die Meryl Streep daarin speelt, maar even knap is de manier waarop in deze film de ingewikkelde persoonlijkheid van Thatcher wordt belicht. Ze was aartsconservatief, patriottistisch, extreem ambitieus, onverschrokken, energiek en gewiekst. Door haar ziekte, Alzheimer, traden ook haar kwetsbaarheden aan het licht.

Mevrouw Thatcher heeft een onnoemelijk stempel gedrukt op de Britse en internationale politiek. Of zij een verdienstelijke betekenis heeft gehad, daarover valt te redetwisten. In dit geval: over de dode, niet alleen maar goeds.