Overlevering

Ik vind ‘overlevering’ een fraai woord. Het drukt uit dat verhalen en gewoontes van generatie op generatie worden overgedragen. Ieder heeft daar wel voorbeelden van. Het is de moeite waard om ze – of de belangrijkste – te bewaren, bijvoorbeeld door ze te verfilmen of op te schrijven. Dingen die je door overlevering weet, kent of kunt, vormen misschien een dierbare herinnering, al zullen ook negatieve varianten bestaan.

Mijn vrouw overleed in 2000. Voor die tijd deed ze van alles om ons bij te brengen op welke manier we het huishouden zouden moeten runnen: hoe sorteer je de was, hoe vaak komt het beddengoed aan de beurt, hoe vouw je de was? Vooral dat laatste. Ik doe dat nog altijd op de manier die zij me leerde.

Aan haar heb ik , in deze categorie van overleveringen, nog een ander voorbeeld van een mooie herinnering. Zij maakte in het voorjaar, begin zomer geregeld rabarber. Ze deed daar iets bijzonders mee en dat had ze geleerd van haar moeder. Elders smaakte het anders en zag het er ook anders uit. Het was heerlijk; mijn kinderen likten er hun vingers bij af.

Het geheim van de smid is een eenvoudig recept. Je wast en schilt de rabarberstengels, voegt – minder dan gebruikelijk – suiker toe en kookt het mengsel in het lekwater. Zodra de stengeldelen uiteen vallen en een dradige massa ontstaat, moet de pan van het vuur. En daar komt ie: je maakt met koud water een papje van custard. Dat is een poeder met als voornaamste bestanddelen maïszetmeel, aardappelzetmeel, aroma en kleurstoffen. Het wordt gebruikt om er gele pudding of vla van te maken. Je koopt het in de supermarkt. Het papje gaat in kleine hoeveelheden en onder stevig roeren – anders gaat het klonteren – door de hete rabarberprut. Vervolgens in een schaal gieten en af laten koelen. Opdienen uit de koelkast. Heel geschikt als nagerecht. Varianten krijg je door het toevoegen van aardbeien, frambozen, rode bessen of mango.

Volgens mijn moeder is rabarber gezond, omdat het ijzerhoudend is. Om die reden moet je er ook weer niet te veel van eten. Ik weet niet of deze kwalificaties allemaal nog gelden. In deze zin kan overlevering een schaduwzijde hebben, namelijk het in stand houden van achterhaalde waarheden. Laten we die maar op de koop toe nemen!