Orgel

De instrumenten in een symfonieorkest bevinden zich voor het grootste deel in de handen van de persoon die ze bespelen. De snaar- en blaasinstrumenten en de percussie . Het (pijp)orgel is wellicht een vreemde eend in de orkestbijt, omdat het zo’n gevaarte is. Niettemin rekenen we ook dat tot de muziekinstrumenten. De verschijning en het geluid van het orgel heeft sterke associaties met de kerk en met kerkmuziek. Maar het kan ook anders.

Ik denk aan de tweede symfonie van Gustav Mahler (Auferstehung) dat een indrukwekkend slot heeft. Het orgel blaast daarin een krachtige noot mee. Of de vijfde symfonie van Charles Widor. Het heet een symfonie, maar hierin komt alleen het orgel aan het woord. Het meest fantastisch, vind ik de derde symfonie van Camille Saint Saëns (1835 – 1921). Hij is een Franse componist, wiens werken zeer de moeite van het beluisteren waard zijn. Zijn magnum opus (dat is de naam voor het grootste werk van de componist) is de derde symfonie ( www.youtube.com/watch?v=5qdUxHs293c). Althans, daar zijn velen het wel over eens.

Mijn goede vriend, al jarenlang, was zo vriendelijk mij te trakteren op een uitvoering in het Concertgebouw. Ik vergeet dat nooit meer. Hij vertelde me er tevoren al van alles over. Wanneer hoor je het orgel voor het eerst? Welk deel is bekend geworden door ‘If I had words…’, dat niet meer dan een platte overname is van de melodie. Waar gaat het orgel voluit? Let op hoe de verweving van orkest en orgel plaatsvindt…

Al vele jaren bindt ons de passie die we beide hebben voor de symfonieën van Beethoven. We bezochten samen meer dan eens uitvoeringen van de achtste en de negende. Maar sinds die avond pronkt statig de orgelsymphonie van Saint Saëns in ons rijtje van gedeelde vreugde.