Commissie Deetman

De hele achterliggende week stond in het teken van het tweede rapport van de Commissie Deetman dat gaat over allerlei vormen van geweld en misbruik van meisjes in instellingen van de Rooms Katholieke Kerk. Ik werd stil bij het kijken naar de vele televisieprogramma’s die hieraan aandacht besteedden. In mijn binnenste slinger ik de grootste verwensingen naar het hoofd van kerkvorsten, nonnen en eerder van priesters, paters en anderen die zich aan kinderen vergrepen. Maar ik laat het daar. Want het helpt niet. Woorden, hoe rijk de Nederlandse taal ook is, schieten immers tekort. Het is niet te vatten dat deze mensen zich bandeloos aan geweld en misbruik te buiten gingen. Helemaal niet te vatten hoe verschrikkelijk het voor de slachtoffers was en is.

Ik ontkom niet aan de gedachte dat de extreme praktijk die de commissie schetst en, meer nog, zoals die uit de vele persoonlijke getuigenissen van slachtoffers blijkt, de wrange vruchten zijn van strenge, zelfs dogmatische geloofsleer. Dingen gaan mis zodra religie en ideologieën de betekenis krijgen van onomstotelijkheid en dogmatiek. Een waarschuwing voor altijd. Het getuigt van wijsheid om de grondhouding aan te nemen dat absolute kennis en absolute waarheden niet bestaan. Wetenschap en geloof leiden een tijdgebonden bestaan en ontwikkelen zich. Daarom is het ongewenst de verre toekomst te willen bepalen en besturen. Uit deze notie volgt in sociale zin het nut van openheid en ontvankelijkheid. Ook de noodzaak van het toelaten van kritische beschouwing.

Verkeerde handelingen en menselijk leed zijn van alle tijden. Maar ik acht het ongepast om de blootgelegde praktijken te relativeren en te ontkennen. Het is hemeltergend dat de geslotenheid van de katholieke kerk tot zulk buitensporig gedrag heeft geleid. Ons past nu een grenzeloos mededogen en de vastbesloten inzet om in het hier en nu te verhinderen dat zoiets weer kans krijgt.